پارکینسون چیست؟
پارکینسون بیماری عصب شناختی پیشرونده است. در این بیماری در اثر از بین رفتن تدریجی سلول های ترشح کننده انتقال دهنده دوپامین، مشکلات حرکتی به وجود می آید. لرزش دست و پا حتی در حالت استراحت از نشانه های اصلی و قابل مشاهده است. این بیماری مختص سالمندان بوده اما در جوانان نیز به ندرت مشاهده می شود. با گذر زمان نشانه ها شدت پیدا می کند.
نشانه ها و علائم پارکینسون
نشانه های بروز پارکینسون در افراد مختلف متفاوت است. همچنین بر اساس نوع پیشرفت بیماری علایم متفاوتی می تواند بروز کند. به طور کلی مهم ترین نشانه های بیماری پارکینسون شامل موارد زیر است:
لرزش
شایع ترین نشانه پارکینسون است که فرد و اطرافیان را متوجه آن می کند. با وجود این لرزش همیشه نشانه پارکینسون نیست.
در پارکینسون لرزش معمولا یک طرفه است و یک دست، یک پا یا یک طرف بدن را درگیر خود می کند.
معمولا فشارهای عصبی و جسمی لرزش را بیشتر می کند.
لرزش معمولا در بیداری شدت می گیرد و در هنگام خواب خفیف تر است.
سفتی و انقباض عضلات
یکی از شایع ترین نشانه های پارکینسون است.
معمولا افراد دچار پارکینسون به دلیل انقباض عضلانی در چرخش بازو و راه رفتن با مشکل مواجه می شوند.
سفتی عضلات در عضلات پا، صورت، گردن یا قسمت های دیگر اتفاق می افتد و باعث احساس خستگی و درد می شود.
کندی حرکت
در اثر این بیماری حرکت فرد آهسته تر می شود.
فرد به خصوص از حالت استراحت به حرکت فرد با دشواری روبرو می شود.
معمولا تغییر حالت از حالت نشسته یا خوابیده به بلند شدن و راه رفتن برای فرد مشکل است.
ضعف عضلات صورت و گلو
مشکل در صحبت کردن و غذا خوردن شایع است.
گاهی فرد ممکن است دچار احساس خفگی، سرفه یا عدم کنترل آب دهان شود.
فرد مبتلا ممکن است نتواند هیجانات چهره ای را به خوبی بروز دهد.
حرف زدن با وقفه و یکنواختی همراه می شود.
عدم تعادل
فرد در راه رفتن دچار مشکل می شود و تعادل حرکتی ندارد.
معمولا گام های کوچک بر می دارد و با قوز راه می رود.
به سختی می تواند بدن خود را در راه رفتن بچرخاند.
این مشکل معمولا پس از مدتی بروز می کند.
در جا خشک شدن
در این حالت فرد به طور ناگهانی نمی تواند حرکت کند و در همان حالت باقی می ماند.
حالت خشک شدن معمولا هنگام راه رفتن رخ می دهد.
علائم روانی و غیر حرکتی
افسردگی و تغییرات خلقی
مشکلات خواب و خستگی در روز
یکنواختی درحرف زدن یا لکنت زبان
مشکل در عملکرد جنسی
مشکل در بلع و یبوست
راه های تشخیص پارکینسون
معمولا از اسکن مغزی برای تشخیص استفاده نمی شود. بلکه از این روش برای افتراق از بیماری های دیگر استفاده می شود. پزشک عموما می تواند از راه های زیر برای تشخیص استفاده کند:
ضربه به انگشت دست و شست، یا ضربه به پا برای برسی کندی حرکت.
ارزیابی دست در حالت شل بودن استراحت برای مشاهده لرزش.
بررسی تعادل با کشیدن بدن و ایستادن.
بررسی سفتی اندام ها به این صورت که در حالی که دست ها و پاها و گردن را حرکت می دهد، از فرد می خواهد آن را شل کند.
گروه افراد مبتلا به پارکینسون
پارکینسون معمول در افراد بالای 60 سال رخ می دهد و متوسط سن بروز آن 62 سال است. با این وجود تنها 2 تا 4% افراد بالای 60 سال مبتلا به پارکینسون می شوند. میزان بروز پارکینسون در مردان به مراتب بیشتر از زنان است.
عوامل ایجاد پارکینسون
عوامل ایجاد کننده پارکینسون عمدتا زیستی است. با این حال استرس و فشارهای عصبی نقش زیادی در بروز آن دارد. برخی عوامل مهم ایجاد این بیماری عبارت است از:
ژنتیک
پارکینسون تا حد زیادی زمینه ژنتیکی دارد. دانشمندان چند جهش ژنی را شناسایی کردند که احتمال بروز این بیماری را بیشتر می کند. بر اساس پژوهش ها احتمال بروز پارکینسون در افرادی که خواهر برادر یا والدین مبتلا داشته اند، بیشتر است.
تغییرات مغزی
بر اساس مطالعات در بیماری پارکینسون بخشی از مغز به نام توده سیاه دچار آسیب می شود. این بخش سلول هایی تولید می کند که مسئول ترشح انتقال دهنده دوپامین است. دوپامین در حرکات ارادی بدن،
تعادل و خلق بالا تاثیر گذار است. بنابراین در این بیماری با کاهش دوپامین نشانه های پارکینسون بروز می کند.
قرارگیری در معرض مواد شیمیایی
قرارگرفتن در معرض سموم و مواد شیمیایی می تواند احتمال ابتلا را بیشتر کند. برای مثال بودن در معرض آفت کش هایی که در محصولات کشاورزی استفاده می شود، همچنین نوشیدن آب های حاوی مواد شیمیایی از عوامل خطرساز محسوب می شود.
سبک زندگی ناسالم
داشتن رژیم غذایی نامطلوب، استفاده از مواد غذایی غیر مقوی همچنین داشتن آلرژی های غذایی می تواند ریسک ابتلا را بیشتر کند. همچنین وجود فشارهای عصبی و استرس های محیطی زیاد باعث می شود فرد بیشتر مستعد بروز
بیماری شود. استفاده از مواد مخدر، مصرف سیگار و الکل نیز ریسک ابتلا را بالا می برند.
درمان پارکینسون
درمان پارکینسون عموما زیستی است و با تثبیت حالات خلقی و حرکات به کار می رود. درمان های رایج شامل موارد زیر است:
درمان دارویی
در این نوع درمان از داروهای افزایش دهنده دوپامین استفاده می شود. داروهای به کار رفته شامل الدوپا، انواسین، کربی دوپا هستند. داروهای کم رواج تر برای کنترل علائم شامل بروموکریپتی، پردیپکسول، و روپینیرول می شوند.
درمان های عصب شناختی
این درمان ها برای بهبود و مراقبت از کارکرد مغز است. جراحی های مغزی مثل تحریک مغزی عمیق یا حذف توده مغز از جمله این درمان ها است.
درمان های طبیعی
اثر بخشی این نوع درمان هنوز در حال بررسی است. در این نوع درمان از طریق بهبود سبک زندگی و رژیم های غذایی به فرد کمک می شود شدت نشانه ها کاهش یافته و کیفیت زندگی بهتر شود.
غذاهای مناسب برای درمان پارکینسون
مواد غذایی مطلوب برای کاهش علائم پارکینسون و کاهش خطر ابتلا شامل این موارد است:
مواد غذایی خام شامل میوه، سبزیجات تازه خام
غذاهای دارای فیبر بالا
چربی های سالم مثل ماهی، آووکادو، نارگیل، کره دامی، آجیل
روغن زیتون، روغن نارگیل، روغن نخل که خاصیت آنتی اکسیدان دارد
آبمیوه های تازه
پروتئین کنترل شده. برای مثال؛ مصرف فقط هنگام شام
چای سبز
حذف غلات
مواد غذایی مضر برای پارکینسون
برخی از مواد غذایی مضر برای افراد مبتلا عبارتند از:
پروتئین بیش از حد
غذاهای فرآوری شده
شیرین کننده های مصنوعی
الکل
آلرژی زاهای رایج مثل گلوتون، لبنیات، بادام زمینی، حلزون صدف دار
مکمل های موثر برای بهبود پارکینسون
مکمل های موثری که می تواند خطر ابتلا به پارکینسون را کاهش دهد عبارت است از:
کوآنزیم کیوتن
ویتامین سی
ویتامین ای
امگا 3
ویتامین دی
ورزش و فعالیت بدنی
بر اساس مطالعات ورزش و تمرینات بدنی منظم تاثیر زیادی برای بهبود پارکینسون دارد. با وجود اینکه افراد مبتلا کمتر قادر به انجام فعالیت های ورزشی هستند، اما شرکت در خیلی از فعالیت ها، اتخاذ ورزشی متناسب با وضعیتشان
بسیار در روند بهبود موثر است. برخی تمرینات برای کمک به بهبود شامل این موارد است:
پیاده روی آرام و سبک
حرکات کششی
ایروبیک در آب
تمرینات ذهنی
منبع: هنر زندگیپارکینسون
نظرات شما عزیزان:
